Google Books, 130 küsür yıldır yayınlanan Popüler Science dergisinin tüm sayılarını içeren arşivi bedava olarak internetten sunmaya başladı.
Mart 1938
Dergilerin sadece yazıları değil, reklamlarına kadar her şey scanlenmiş ve içerik aranabilir hale getirilmiş. Uykusuz geceler sanırım beni bekliyor 🙂
Camel sigarası reklamı
Süper bir işe imza atmış Popular Science ve Google. Internet çağında yaşadığımız için çok şanslıyız.
Bugün aklıma takıldı. Harun Yahya sitelerinde sürekli dünyanın bir çok ülkesinde getirdiği ses (kahkaha sesi sanırım)’le ilgili ifadeler görürürüz. Yani gidip bakarsanız görürsünüz. Vaktiniz varsa. Yapacak daha iyi bir şey yoksa. Yani internet bitmişse ve okumadığınızı farkettiğiniz tek yer HY siteleriyse.
Acaba dedim, bu siteleri kimler geziyor. İmdadıma Google Trends yetişti. Bilmeyenler için, Google Trends, bir web sorgusuyla ilgili çok basit istatistikleri listeleyen bir site. Bir sorguyu kaç kişi aramış, nereden aramış vs gibi şeyleri gösteriyor.
Google Trends’de Harun Yahya’yı arattığımda gördüklerim beni hiç mi hiç şaşırtmadı.
Harun Yahya’nın “Dünya”dan kastı Endonezya, Türkiye, Malezya, Fas, Pakistan olsa gerek. Zira neredeyse tüm sorgular bu ülkelerden gelmiş. Geri kalan çok az sorgu da Belçika, Almanya, Avusturya, Hollanda ve Fransa’dan gelmiş.
Yani Harun Yahya sitelerinin müşterileri çoğunlukla düşük eğitim seviyesine sahip ülkelerden gelen ziyaretçiler. Türkiye bunların içinde en iyisi (diye umuyorum). Gelişmiş ülkelerde HY’yi ciddiye alıp ilgilenen pek kimse yok.
Karşılaştırma yapmış gibi olmayayım ama Richard Dawkins’i arattığımızda hangi ülkeler çıkıyor?
İrlanda, İngiltere, Avustralya, Norveç, Yeni Zelanda, Kanada, ABD, İsveç, Finlandiya, Danimarka. Hepsinden de ciddi sorgu trafiği var.
Bu aslında pek bir şeyi ispatlamaz. Ama kesin olan bir şey var ki, gelişmiş ülkeler HY’nin dediklerindense Dawkins’in dediklerine daha meraklı.
Dawkins: 1 – Yahya: 0
Kendinizin 2.2 milyon sene önce yaşasaydınız neye benzeyeceğinizi merak ettiniz mi ?
Open University web sitesi size bunun için gerekeni sağlıyor.
Tek yapmanız gereken vesikalık pozdaki resminizi siteye yükleyip ağız-göz-burun kısımlarını ayarlayıp “Devolve” tuşuna basmak.
Modern İnsan
Bu resim işlemden sonra şu şekle dönüşüyor :
Homo Erectus 1.8 Milyon yıl önce
eh.. çok da kötü sayılmaz 🙂
Internet Trolleri , artık bir çok yerde karşımıza çıkar oldular. Ekşi Sözlükte, forumlarda, Youtube yorumlarında, blog yorumlarında, gazetelerin okur yorumları kısmında, email kutularımızda. Kapıdan kovsanız bacadan girer gibiler. Bu sebeple Trollerle ilgili bir şeyler yazmak istiyorum ki, kendi blogumda da zaman zaman uğradıkları oluyor, uzun uzun laf anlatacağıma doğrudan bu postun linkini verebileyim.
Troller’le ilgili zaten internette bolca tanımlama ve çözümleme yapılmış. Ben de Amerika’yı tekrar keşfetmektense bu kaynaklardan benim fikirlerimi de ifade edenleri bir araya toplamak istiyorum.
Troll nedir?
Troll, İngilizce’de Trolling kelimesinden gelir ve anlamı Türkçede aşağı yukarı “Zarf atmak” “yem atmak”‘tır. Trolller, genellikle bulundukları ortamda (diyelim ki forum) genellikle tepki toplayacak, can sıkacak, kızdıracak, güzel ortamı bozacak ya da grubun tamamını hedef alan ve küçük düşürücü bir mesajı normal bir soruya cevap olarak yazarlar.
Yaptıkları şey bu tür mesajlar yazarak tepki toplamak ve dikkat çekmeye çalışmaktır. Genellikle bu tepki çabuk söner zira trollerin genel karakteristikleri tartışmanın ilerlemesine izin vermez.
Niye yaparlar ?
Tahminlere göre trollerin büyük bir bölümü hayatlarını güçlü ve başarılı olarak gördükleri insanlarla özdeşleştirmeye çalışan yalnız ve zavallı insanlardır.
Stabil bir ortamı bozmak, onlara güçlü oldukları hissiyatını yaşatır. Tıpkı ünlü birisini takip eden sapığın kendini takip ettiği kişiyle özdeşleştirip güçlü ve başarılı olduğunu düşünmesi gibi.
Troller için herhangi bir cevap bir “tanınma”dır. Yerme ve övme arasındaki farkı göremezler ve kendilerine verilen her cevap, içeriğinden bağımsız olarak egolarını şişirir.
Trollerin çoğu, buna karşı çıkarlar ve hepsinin aslında komik olmak adına ya da oyun için yapıldığını söylerler. Bu tür bir hareketten mizah çıkarmak için kişinin hayatının epey zavallı olması gereklidir.
Unutmayınız ki troller genellikle korkaktırlar. Çoğunlukla tartışmayı alevlendirecek kadar mesaj yazar, sonrasında oturup gelen cevapları sayarlar.
Troll’lerin karakteristikleri :
Evet trollerle ilgili fikirlerim aşağı yukarı bunlar. Gerektikçe ekleme çıkarma yaparım.
Muhtemelen bazılarımızın da inbox’larına düşmüş bir email’den bahsetmek istiyorum.
Bu email geçtiğimiz aylarda İsrail Gazze’ye kara harekatı yaptığı sıralarda çok popülerdi.
Sorun İsrail’in ya da coca-cola’nın eleştirilmesi değil, ama aşağıda biraz sonra göstereceğim ve aksi kanıtlarla çürüteceğim yalan ve çarpıtılmış bilgilerle eleştirilmesi ve okuyucuların yazarın istediği yönde şartlandırılmaları.
Öncelikle feragatname olarak söyleyeyim ki, ne İsrail’le, ne de Coca cola (ve bahsi geçecek olan diğer markalarla) bir bağlantım var. Amacım İsrail’in veya Coca-Cola şirketinin avukatlığını yapmak değil, sadece maille gelen bu tür bilgilerin ne kadar yanlış ve kötü niyetli olabileceğini göstermek.
Sizden ricam, bu email size de gelirse, “reply to all-herkesi cevapla” yaparak bu sayfanın linkini ekleyerek cevaplamanız.
Maildeki bilgilerin yanlışlığını ispatlarken en kolay kaynak olan Wikipedia’yı kullandım, ve linklerdeki makaleler genellikle İngilizce. Ancak önemli kısımları post’a Türkçe olarak yazdığım için linkler “kaynakça” olarak kabul edilebilir.
Post boyunca “alıntı” olarak gösterdiğim yerler, doğrudan e-posta’dan alınmıştır, noktasına dokunmadım. Hatalı imla, e-posta’nın ilk yazarına aittir.
**********
Mailin başlığı :
FW: müslümanlara gerçekten yardım etmek istiyorsak coca cola içmeyelim
ES-SELAMU ALEYKUM VE RAHMETULLAH..
‘Ey iman edenler! Yahudi ve hıristiyanları dost edinmeyin.. Onlar birbirlerinin dostudurlar. Sizden kim onları dost edinirse, o onlardandır. Şüphesiz ki Allah zâlimler gürûhunu hidayete erdirmez.’ (Mâide: 51)
Maide 51 – bu ayeti bu şekilde kendi başına ele alırsa İslamiyetin hoşgörü dini olduğu, barış dini olduğu iddiasına gayet okkalı bir darbe indirmiş oluyor yazar. Bu durumda İsrail’e düşmanlığı Müslümanların kutsal kitabı emrediyormuş gibi gösterip İsrail’in sanki saldırıya haklı cevap verdiğini ima etmiş oluyor ki mailin geri kalanıyla mantık olarak ters.
Kişisel fikrimce ayetin ne dediği açık, ama mailin tamamında verilmek istenen mesajla çelişki içinde. Bunu bu şekilde okuyan bir Yahudi ya da Hrıstiyan ( ya da benim gibi azıcık şüpheyle yaklaşan birisi) benim çıkardığım anlamı çıkarabilir.
Ayetin yorumlarından birinde “dost” kısmının “veli” manasındaki dost olduğu, ve bir müslümanın diğer dinlerden kişilerle arkadaşlık ilişkisi kurabileceğini, ama malını canını namusunu emanet edecek kadar güveneceği kişileri gayrı-müslümlerden seçmemesi tavsiye edilmiş.
İslam bakış açısından bu şekilde alınırsa mantıklı, ama yazar bu şekilde tek başına yazınca, sanki Kur’an, gayri müslimlere doğrudan kin emrediyormuş gibi algılanması çok kolay.
Dikkat çekmek istediğim nokta, yazarın dini hassasiyetleri kullanarak (direk Kuran’dan ayet) benimsetmek istediği fikri kişiye daha kolay kabul ettirmeye çalışması. Bunu okuyan inançlı bir Müslüman, Kur’an’dan gelen doğrudan bir emirle başlayınca email’e, ilk bilgi nasılsa doğru bir kaynaktan geldiği için, diğer bilgilerin doğruluğunu çok sorgulamıyor.
Klasik ikna yöntemlerinden birisi.
İsraf Haramdır
Su israfı’nın kötü bir şey olduğunu anlatan bir resim, Coca Cola’yla doğrudan ilişkisi yok, Coca Cola içecek yaparken kullandığı suyu sonuçta paketleyip kola olarak tüketicilere satıyor. Yani israf denebilecek bir şey yok. Coca Cola ve su ile ilgili bir olay Hindistan’da Coca Cola’nın zaten kıt olan su kaynaklarını kullanıp (israf edip degil) çiftçilere yeterince su bırakmamasıymış, ve yerel yönetim mevzubahis fabrikayı kapatmış.
Olayla ilgili detaya şuradan ulaşmak mümkün.
Israil zaten yeterli suya sahip olmayan coğrafyada gösterilmiş.
Buraya dikkatinizi çekmek istiyorum. Maili kaleme alan kişi, doğrudan bir ilişki açıklamasa da konusu “Coca Cola – Israil – Boykot” olan bir mailde bu resmi koyarak sanki Coca-Cola şirketinin su israfı yaptığını, ve bir şekilde bu işte İsrail parmağı olduğunu “öneriyor”. Herhangi bir kanıt, açıklama yok. Bu da ikna yöntemlerinden birisi, aslında ilgili olmayan şeyleri bir arada göstererek, hedef kitlenin hikayeyi kendi kafasında kurup, boşlukları doldurması, ve sonuçta ortaya çıkacak hikaye kendi fikri olacağı için daha güçlü inanması sağlanacak.
**********
Mescid-i Aksa ve Kubbet'üs Sahra
Mecid-i Aksa’nın altında kazı yapılması ve mescid’in yıkılmaya çalışıldığı iddiası. Öncelikle İsrail’in kazı yaptığı yer caminin temellerini etkileyecek kadar yakın değil. Yapılan şey 2003’te yıkılan bir köprüyü onarma işi. Şurada işin başındaki adamlardan birisi anlatıyor – ki yıkılsa bile, bu müslümanların oradan “aa El-Aksa yıkıldı hadi madem bu diyardan gidelim” diyeceği manasına gelmiyor. Yenisi yapılabilir pekala. Mescid ilk Halife Ömer zamanında inşa edildi ve zaten depremlerden ötürü bir kaç kez yıkıldı ve şimdiki hali 1030’larda tekrar inşa edildi. Eğer Müslümanlar için kutsal sayılabilecek arkeolojik alanların tahribi rahatsızlık konusu ise, bu işin bayrak tutanı İsrail değil, Suudi Arabistan .
**********
Kabe'ye 11 Eylül benzetmesi
Kabe’nin 11 Eylül’e benzer bir saldırıyla yıkıldığını gösteren resim. Bu resmi pekala 14 yaşındaki bir çocuk photoshopla 10 dakikadan az sürede yapmış olabilir. İsrail’in devlet politikası olduğunu iddia etmek gerçekçi bir şey değil. Aynı tür resimlerden bol miktarda olarak çeşitli fanatik sitelerinde var –ki her fikrin fanatikleri mevcut günümüzde. Eminim gazeteleri okuyup “ağlama duvarı başınıza yıkılsın inşallah” diyen Türkler de vardır bugünlerde. Kaldı ki fotografın tepesinde Yahudiler ve Hintliler bu resmi yapmıştır diyor. Muhtemelen resmi yapan Pakistanlı bir Müslüman (tahmin yürütüyorum kesin bir şey söylemek imkansıza yakın).
Coca cola’yla herhangi bir ilgisini açıklayan bir bilgi yok.
**********
– ‘Sen onların dinine uymadıkça ne yahudiler ne de hıristiyanlar senden aslâ hoşnut olmazlar.’ Bakara
COCA COLA’NIN DEĞİŞİK YAHUDİ BÖLGELERİNDEKİ REKLAMI:….
Üstteki yazının tercümesi: (Were moving to a new location !!! =
Artik yeni yerimize tasiniyoruz !!!)
Alttaki yazının tercümesi:’COCA COLA İÇ,
ISRAEL’E DESTEK OL !!!!!”’
Cola-Namaz
Coca Cola şişesine benzetilmiş namaz kılan müslümanlar. Bu resmin Coca Cola reklamı olduğuna dair herhangi bir kanıt yok. Bilakis Coca Cola sitesinde müslüman tüketiciler için Ramazan ayına özel reklam kampanyaları hazırlamış .
“..büyük ürün çeşitliliğine sahip olan Coca Cola şirketi olarak diyalog ve köprüler kurmaya katkıda bulunabilecek eşsiz bir konumda bulunuyoruz”.
Sizce aynı şirket, ortaya çıkacağı kesin olan bu tür bir reklam yaparak en önemli pazarlarından birinde (Ortadoğunun çoğu) zarar etmeyi riske eder mi?
Daha da ötesi, Coca Cola, Nazi Almanyası zamanında faaliyletlerini Almanya’da devam ettirmiş ve Amerika boykotu yüzünden kola şurubu ithal edilemediği için Coca Cola Almanya Fanta’yı icat etmiş o yıllarda. Yahudi yanlısı olduklarına dair herhangi bir kanıt yok yani.
**********
Biliyormuydunuz ?
Firma karının % 50 sini İsrail Ordusuna aktarıldığını….
Dünyada en çok coca cola sevenlerin müslümanlar olduğunu
Belçika da Sağlık Bakanı Luc Van Den Bossche’nin Coca-cola ‘nın şişe veya kutulardaki tüm ürünlerinin piyasadan çekilmesini emrettiğini.. .
Ve Bakanlığın, Coca-Cola ürünlerini içen kişilerde ciddi zehirlenmeler görüldüğünü belirterek, Coca-Cola’ nın içinde kandaki alyuvarların erimesine neden ve kansızlığa yol açan ‘hemolyse’ maddesinin bulunduğunu açıkladığını…
Coca cola’nın karının 50%sinin İsraile aktarıldığı iddiası. Kanıtı olmayan açık bir yalan. Coca Cola, uzun süre İsrail pazarına girmediği için anti-semitic olarak nitelendirilen bir şirket :
Dünyada kolayı en çok Müslümanların sevmesi iddiası . Burada görülebileceği gibi dünya üzerindeki gelirlerinin küçük bir bölümü Müslüman ülkelerden geliyor. 37% kuzey amerika, 43% meksika, Brezilya, Çin ve Japonya, 20%si de dünyanın geri kalanı şeklinde. Bu iddia da yalan.
Belçika’da Coca Cola yasagı. Haberin aslı şurada . Yasagın sebebi Coca Cola’nın normalde saglıksız olduğu değil (ki içerdiği şeker ve asit sebebiyle saglıksız ayrı bir konu) kola içen bir kısım tüketicide baş agrısı mide agrısı vs gibi semptomlar görülmesi. Şirket bu sebeple 40 milyon içeceği geri çekmiş ve sorunun şişelerden ve depolamadan kaynaklandığını belirtmiş. Aynı şeyi tüm üreticiler yapar, hatta paketlerin üstünde “satıcıdaki saglıksız koşullar yüzünden bozulan ürünleri firmamız geri alır” gibi ibareler bulunur. Israil’le yine alakası yok.
**********
Coca Cola tersten yazılınca La Mohammed oluyor iddiası
Coca Cola’nın tersten yazılışının La Muhammed La Mekke yazması. Bu popüler bir uydurma hikaye. Bu logo 114 sene önce Amerika’da Georgia’da dizayn edilmiş ve dizaynı yapan kimyagerlerin Arap ya da İslam düşmanı olduklarını varsaymak muhtemelen herkesin kabul edeceği şekilde saçma bir düşünce.
**********
Alfa Romeo
Alfa Romeo amblemi – öncelikle amblemin ne Coca Cola’yla ne de İsrail’le ilgisi var . Amblem İtalyan Visconti ailesinin amblemi, ancak bu amblemi Haçlı Seferlerinde Filistinli Saracenlerden aldıkları tahmin ediliyor. Yani amblemin orijini Ortadoğu, Italya değil. Haçlı seferlerine Avrupalı Hrıstiyan’ların bir çoğunun katıldığı düşünülünce bu ailenin çok da bir ekstra önemi olmadığı görülür. Kırmızı haç da adamların dinini sembolize ediyor. Şimdi sırf ambleminde haç (ki haç’ın da kaynağı Hrıstiyanlık değil, çok daha öncesinin Pagan dinlerine dayanıyor) ve ortaçağdan kalma bir amblem var ve şirketin sahiplerinin büyük büyük büyük.. dedeleri haçlı seferine katılmış diye arabayı boykot etmeye kalkarsak aynı şeyi hemen hemen tüm Avrupa menşeili arabalara yapmamız gerekir. Bu mantıkla Kızılderilileri soykırımdan geçirdikleri için Amerikan arabalarını, ve 2. Dünya savaşındaki savaş suçları sebebiyle Japon arabalarını da boykot etmemiz gerekir. Hem başlamışken arabalarla da sınırlı kalmayalım. Bu ülkelerin ürettiği herhangi bir şeyi kullanmayalım. Bugüne kadar başka hiç bir millete zararı dokunmamış kanını akıtmamış milletlerin ürünlerini kullanalım.
Unutmayalım bizim de millet olarak ellerimiz çok temiz değil, ta Orta Asyadan kalkıp Kuzey Afrika’dan bugünkü Romanya’ya hatta Avusturya’ya uzanan bir imparatorluk kuran da bizim milletimiz. Buralara gittikleri zaman el sıkışarak, ellerinde baklavalarla fethetmemişler o devletleri. Bizim atalarımız da sonuçta başka milletten insanların atalarını savaşta öldürmüşler. İnsanlık tarihinin kaçınılmaz bir parçası bu.
**********
Yeni Ortadogu Haritası
Yeni Ortadoğu haritası : Ralph Peters, emekli bir Amerikan subayı, ve romanlarının yanında strateji kitapları yazan bir Amerikan yazarı. Bu haritalar adamın kişisel fikrini belirtiyor. Israil’in bu plandan çıkarı yok zararı var, zira harita İsrail’in (Hamas’ın da istedigi gibi) 1967 öncesi sınırlarına çekilmesini istiyor. Coca cola’yla ilgisi yok benim görebildiğim kadarıyla. Belki yazar kitabı yazarken kola içmiş olabilir tabi bilemeyiz. Bu haritayı cizen adam tutup Amerikan başkanı olsa bile haritanın gerçek olmasını bekleyemeyiz.
Dikkatinizi çekmek istediğim nokta, haritadaki Kürdistan haritasını görünce okuyucular, sadece Müslümanlara değil, Türkiye’ye de karşı bir komplo algılıyor ve mailin ana konusu olan Coca Cola ve İsrail’i doğrudan olaydan sorumlu tutuyor. Klasik misdirection, yani dikkati başka yöne çekerek sağlıklı düşünülerek varılacak sonuçtan uzaklaştırma hilesi.
**********
Ariel & Şaron
Ariel deterjanı. Ariel, marka olarak Procter and Gamble’a baglı bir firma. Marka ilk olarak İngiltere’de ortaya çıktı, ve bugün itibariyle Israilde satılmıyor bile. Wikipedia maddesinden alıntı : “European, Mexican, Japanese, Brazilian, Peruvian, Turkish, Filipino, and Venezuelan portfolios.” Yani, Avrupa, Meksika, Japon, Brezilya, Peru, Türk, Filipin ve Venezüela pazarları’nda mevcut Ariel.
Cola’yla yine ilgisi yok, ama yazarın vermek istediği subliminal/bilinçaltı mesaj “her tarafımızı sarmışlar” mesajı.
**********
Papa'nın Çağrısı
Papa 2. Jean Paul’ün Asyayı hrıstiyanlaştıralım çağrısı. Hrıstiyanların başı olan bir kişinin “dinimizi Asya’da da yayalım” demesi kadar normal bir şey olamaz. Nasıl Müslümanlar dini yaymak için gayret gösteriyorsa, aynı şeyi diğer dinler de yapıyorlar. Ne Coca Cola’yla ne de İsrail’le alakası var. Hatta İsrail’in direk zararına, zira Asya, Ortadoğuyu da kapsıyor ve buna göre Papa hrıstiyanlaştırma çağrısına Yahudileri de katmış.
**********
Macaristan'da kilise
Macaristanda bir kiliseye çevrilmiş cami kubbesi. Aynı şeyi Ayasofya için Türkler de yaptı. Bir çok başka devlet de benzer şeyler yaptı. Anormal bir durum yok. İsrail ya da Coca Cola’yla yine ilgisi yok.
**********
Sanliurfa
Şanlıurfa’daki italyan hastanesi ve yahudilerin ordan toprak satın almaları. Şuradaki haberden görülebileceği gibi tamamen uydurma.
**********
Israil askerleri
Israilli askerlerin Filistinli askerin ölüsünün önünde resim çektirmeleri. Çok acı ve utanç verici, ama sadece İsraillilere özgü değil. İslam tarihinde Kerbela savaşını ya da Türk beyliklerinden birinde yapılan Talkan katliamını hatırlatırım. Özetle demek istediğim zalimlik yapmak herhangi bir millete has bir özellik değil, şartlar uygun oldugunda ya da gerektirdiğinde insan, başka insanlara işkence ya da katliam yapabilecek bir canlı. Coca cola’yla yine herhangi bir alakası yok.
**********
Yeni hedef McDonalds
Coca-cola ve yine popüler bir “boykot edelim” hedefi olan McDonalds
McDonalds : Amerikan şirketi, ne kurucuları Mcdonald kardeşler ne de şirketi tüm dünyaya yaymayı başaran Ray Croc Yahudi değil, hatta 90ların ortasına kadar İsrail’de restoran bile açmamışlar . İçerdiği yüksek orandaki sağlıksız maddeler sebebiyle boykot edilebilecek bir yiyecek türü, hatta kişisel fikrim fast food’un olabildiğince az tüketilmesi, ancak İsrail bağlantısı, kanıtsız ve desteksiz bir iddia.
**********
Allah rizasi icin maili Müslüman kardeslerimize devam gönderelim.
NE BÜYÜKSÜN YARABBİ
Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in karikatürlerini çizen
Danimarkalı karikatürcü yaratık, evinde çıkan bir yangın sonucu
yanarak can vermiş !!! Danimarkalılar bu haberi kimsenin duymamasını
istiyorlar…
Vatanını milletini dinini seven herkes bu maili bildigi herkese göndersin ve bu haberi elimizden geldiği kadar duyuralım!!!NOT: Bu maili okuyupta kimseye göndermeyen bizden uzak olur inşallah…
Danimarka gazetesindeki karikatürlerin çizerinin yangında ölmesi iddiası. Öncelikle bir tane çizer degil birden fazla çizer var. Sözü edilen çizer ise Kurt Westergaard ve güya 2006’da yangında ölmüş, ancak Danimarka polisi geçen Şubatta karikatüristi öldürmeye çalışan 3 kişiyi yakalamış. Öldüğüne dair herhangi bir kanıt yok.
**********
Özetle, maili kaleme ilk alan kişi, reklamcıların ve politikacıların bol kullandığı gizli hipnoz ve ikna tekniklerinden de yararlanarak okuyanı belli bir ideolojik fikre inandırmayı amaçlıyor. Sunduğu bilgiler sizin de görebildiğiniz üzere ya eksik, ya da yalan. Şu uzun email’de Coca cola’nın İsrail devletinin politik çıkarlarına nasıl hizmet ettiğiyle ilgili herhangi bir açıklama, ya da akla yatkın bir kanıt yok. Tek yaptığı şey, “bakın israil bunları yapıyor, Coca Cola da ona destek oluyor” demek.
İsrail eleştirilmeyi hak eden bir devlet. Hangi şartlar altında olursa olsun çocukların savaşta öldürülmesi kabul edilemez.
Coca cola da eleştirilebilecek bir şirket. Tekelci yaklaşımları, saglıksız ürünleri eleştiri için bol bol malzeme çıkarır. Ancak konumuz bu değil.
En başta da söylediğim gibi amacım İsrail’i ya da Coca colayı savunmak değil, doğru bilgiyi savunmak, yalan bilgilerle dolu olmasına rağmen ustaca kurgulanmış bu e-postayı şüphelenmeden okuyan insanların beyninin yıkanmasına engel olmak.
2001 yılında kurulan Wikipedia, internetteki en kapsamlı ve güvenilir bilgi kaynaklarından ilk akla geleni. Herhangi bir şeyi merak ettiğimde, çocukken yaptığım gibi kütüphanedeki 20+ ciltlik Britannica ansiklopedisini kurcalamak yerine, Google’a gidip “merak ettiğim şey wikipedia” şeklinde arattığımda 0.24 saniye kadar bir sürede arama sonuçları karşıma çıkıyor. Wikipedia’nın en iyi özelliklerinden birisi, aynı zamanda en büyük zayıflıklarından birisi. O da herkesin, herhangi bir kredibilite belirtmek zorunda olmadan, Wikipedia’daki makaleleri editleyebiliyor olması.
Bu durum, hem Wikipedia’nın en son gelişmeleri de içerip güncel kalmasına, hem de öznel konuları kendi işlerine göre yorumlayıp dezenformasyon yaymalarına sebep olabilmekte.
Konuyu merak eden Nature dergisi, 2005 yılında yaptığı bir kıyaslamada, Wikipedia’dan rastgele seçilen 42 (sayı manidar) makaleyi güvenilirliği en az tartışmalı olan Encyclopedia Britannica’daki aynı konuyu anlatan makalelerle kıyaslamışlar.
Bu kıyaslamada görülmüş ki, incelenen 42 makalede Britannica’da 3 doğruluk hatası bulunurken, Wikipedia’da bu sayı 4.
Bulunan 8 ciddi hata iki ansiklopedi arasında 4-4 olarak paylaşılmış. Bununla beraber, makaleleri inceleyenler, eksik, ya da yanlış anlaşılabilecek bilgiler de bulmuşlar ve bu sayı Wikipedia’da 162 iken Britannica’da 123’müş .
Bu araştırmadan çıkan sonuç, Wikipedia, 100% güvenilir bir kaynak olmasa da, ve içeriğin oluşturulması açısından bir çok hata bulunduruyor olması beklense de, internette kolaylıkla ulaşılabilecek en güvenilir bilgi kaynaklarından birisi. Konu Wired magazine‘de de yer bulmuş.
Wikipedia’da an itibariyle 260 kadar dilde 10 milyondan fazla makale bulunmakta. 2008’de toplam ziyaret sayısı 624 milyon. Wikipedia Türkiye (Vikipedi) 100.000’den fazla makaleye sahip.
Şüpheci Melek 