Bugünlerde haberlerde toplu kuş ve balık ölümlerinden ve bunun meşhur Night Shyamalan filmindeki gibi bir “kıyamet alameti” olduğu söyleniyor. Amerika, İsveç ve başka yerlerde görüldüğü söylenen toplu hayvan ölümlerinin dengesi bozulan doğanın ve dünyada bizim bildiğimiz manada yaşamın sonuymuş gibi gösteriliyor. Hatta meseleyi 2012‘ye ya da Nostradamus’a bağlayanlar bile var.
Elbette, bu toplu ölümlere kontekst içinde bakarsak dünyanın sonunun gelmediğini anlayabiliriz.
Toplu hayvan ölümleri, özellikle sürü halinde yaşayan canlılarda sık sık karşılaşılan bir durum. Öyle ki bir kaç yüz canlının ölümü genellikle haber değeri bile taşımıyor biyologlar için.
U.S. Geological Survey’s National Wildlife Health Center (USGS : Amerikan yaban hayatı inceleme merkezi) kaynaklı açıklamalara göre bu türden ölümler olağan ve sık karşılaşılan olaylar. Toplu kuş ölümlerinin çeşitli nedenleri olabiliyor. Örneğin kuşlar uyurken onları korkutup uçarken ağaçlara ya da başka yerlere çarparak ölmelerine sebep olan yüksek bir ses, ya da okyanuslarda oksijen açısından düşük su kütlelerinin balıkların normalde yaşadıkları alanlara akıp balıkların boğulmalarına sebep olmaları; açlık, toksik atıklar, parazitler, salgın hastalıklar, gıda zehirlenmesi ya da habitatlarındaki ani ısı değişimleri (özellikle deniz canlılarında) gibi daha tahmin edilebilir sebeplere ek olarak toplu ölümlere yol açabilecek olaylar.
Elbette insanların bahçelerine onlarca kuş düşmesi garipsenecek bir durum, ancak işin aslı bu türden toplu ölümler sık oluyor ve düşen kuşlar yerleşim yerlerinde değil tarlalarda ve kırlardaki diğer hayvanlar tarafından yendiği için bu olayların bir çoğu insanlar tarafından farkedilmiyor.
Binlerce hayvan her sene gruplar halinde ölüyorlar. Hatta 1996 yılında Canada’da meydana gelen bir toplu kuş ölümünde (gıda zehirlenmesi) 100.000’den fazla kuş ölmüştü ve bu olay bir kaç ay sonra tekrar yaşandı.
USGS geçtiğimiz 8 ayda 95 toplu ölüm kaydettiğini açıkladı. Şu linkte yıllara göre toplu ölüm olaylarına dair kayıtları inceleyebilirsiniz.
Peki bu son bir kaç haftada yaşanan olayların bu kadar ses getirmelerinin sebebi ne? Çok basit,
1-ölümler insanların yaşadıkları alanlara yakın yerlerde meydana geldiği için dikkat çekti, ve
2-Internet sayesinde birbiriyle alakalı olmayan, münferit olaylar arasında bilinmeyeni açıklama ihtiyacından doğan bilinçsiz bir “noktaları birleştirme” operasyonu yapıldı. Bir sürü blogcu ve basında çalışmasına rağmen makale veya bülten yayınlamadan önce fact-checking (hikayeyi doğrulama) nedir bilmeyen gazeteciler sebebiyle bu olaylar arasında bir bağ olduğu düşünüldü ve aradaki boşluğa 2012, Nostradamus, İbrahimi dinlerin kıyamet hikayeleri gibi masallar yerleştirildi.